Nhan Dan

Van hoa - Khoa hoc - Xa hoi

Thêi sù

§êi sèng chÝnh trÞ

Kinh tÕ - X· héi

 

LÞch sö ViÖt Nam

   Ng­êi nguyªn thñy trªn ®Êt ViÖt Nam

  Ng­êi nguyªn thñy trªn ®Êt ViÖt Nam

   Nh÷ng dÊu vÕt ®Çu tiªn cña con ng­êi trªn ®Êt ViÖt Nam

   Sù kiÖn loµi v­în biÕt chÕ t¹o ra c«ng cô s¶n xuÊt ®Çu tiªn, ®¸nh dÊu mét b­íc ngoÆt kú diÖu, v­în b¾t ®Çu tho¸t khái sù lÖ thuéc hoµn toµn vµo ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ trë thµnh con ng­êi. §ã lµ ng­êi tèi cæ.

   ViÖc nghiªn cøu ng­êi tèi cæ míi b¾t ®Çu ë ViÖt Nam h¬n hai m­¬i n¨m nay. Ng­êi ta ch­a t×m thÊy di tÝch cña ng­êi tèi cæ cã tuæi hµng triÖu n¨m, cµng ch­a t×m thÊy nh÷ng di tÝch loµi v­în cæ.

   Nh­ng n¨m 1960, nhiÒu c«ng cô b»ng ®¸ cña ng­êi nguyªn thñy ViÖt Nam ®­îc t×m thÊy ë nói §ä (Thanh Hãa). Qua mÊy lÇn kh¶o s¸t, c¸c nhµ kh¶o cæ thu l­îm ®­îc hµng ngµn m¶nh t­íc cã c¹nh s¾c ®Ó c¾t, n¹o. NhiÒu hßn ®¸ ®­îc ghÌ ®Ïo qua loa ®Ó chÆt. HiÖn vËt hiÕm lµ nh÷ng chiÕc r×u tay, cã h×nh d¹ng c©n xøng h¬n, ghÌ ®Ïo nhiÒu h¬n, mét ®Çu trßn ®Ó cÇm, mét ®Çu gÇn nhän.

   ë miÒn nam, còng t×m thÊy nh÷ng c«ng cô ®¸ t­¬ng tù nh­ ë nói §ä: t¹i Hµng Gßn, DÇu Gi©y (§ång Nai); Dèc M¬, V­ên Dò (S«ng BÐ).

   GÇn ®©y, ë nói Qu©n Yªn vµ nói Nu«ng (Thanh Hãa) ng­êi ta l¹i t×m thÊy c¸c c«ng cô ®¸ gièng nh­ nói §ä.

   N¨m 1964-1965, c¸c nhµ kh¶o cæ ph¸t hiÖn mét sè r¨ng hãa th¹ch cña ng­êi tèi cæ ë hang ThÈm Khuyªn, ThÈm Hai (L¹ng S¬n), cïng víi nhiÒu x­¬ng hãa th¹ch cña ®éng vËt cæ sèng vµo thêi ®ã nh­ gÊu, voi, ®­êi ­¬i, tª gi¸c, v­în khæng lå...

   Tr¶i qua hµng chôc v¹n n¨m, ng­êi tèi cæ chuyÓn thµnh ng­êi cæ, tiÕn dÇn thµnh ng­êi tinh kh«n víi tr¸n th¼ng, c»m nh«, ãc ph¸t triÓn x­¬ng nhá nh¾n.

    Ng­êi tinh kh«n xuÊt hiÖn kh¸ sím ë ViÖt Nam vµ §«ng - Nam ¸. §· t×m thÊy r¨ng vµ m¶nh x­¬ng tr¸n cña ng­êi tinh kh«n ë hang KÐo LÌng (L¹ng S¬n), rÊt nhiÒu m¶nh t­íc nhá ë m¸i ®¸ Ng­êm (B¾c Th¸i).

   Ng­êi tinh kh«n sèng trªn mét ®Þa bµn réng tõ Lµo Cai, Hµ Giang ®Õn Hµ TÜnh, tõ S¬n La ®Õn l­u vùc s«ng Lôc Nam.

   Nh÷ng c«ng cô s¶n xuÊt míi

   C¸c nhµ kh¶o cæ ®· khai quËt nhiÒu n¬i ë vµ mé cæ ë Thanh Hãa, bê biÓn Qu¶ng Ninh - H¶i Phßng, mét sè ®¶o trong vÞnh H¹ Long, ven biÓn vµ ®ång b»ng c¸c tØnh NghÖ An, Hµ TÜnh, Qu¶ng B×nh, Qu¶ng TrÞ, Thõa Thiªn - HuÕ, S¬n La, Lai Ch©u, l­u vùc s«ng §ång Nai...

   Ng­êi ta ®· t×m thÊy nh÷ng chiÕc r×u ®¸ mµi nh½n. Mét sè r×u ®¸ cã mang dÊu c­a. Víi kü thuËt c­a, con ng­êi cã thÓ nhanh chãng t¹o thµnh nh÷ng c«ng cô cã kÝch th­íc vµ h×nh d¹ng nh­ ý muèn. NÕu tr­íc khi mµi chØ biÕt ghÌ ®Ïo sÏ tèn rÊt nhiÒu c«ng søc. Ng­êi ta cßn thÊy cã b«n (chØ mµi v¸t mét bªn l­ìi), ®ôc.

   §Æc biÖt häc cßn biÕt khoan. Ng­êi ta cho mòi khoan chuyÓn ®éng trªn mÆt ®¸ vµ khoÐt thµnh mét lç trßn.

   Trong mét sè di chØ ë ven biÓn cßn t×m thÊy cuèc ®¸, l­ìi cuèc máng vµ th­êng cong vÒ phÝa tr­íc.

   NghÒ n«ng trång lóa n­íc ra ®êi

   Víi nh÷ng c«ng cô míi tèt h¬n nªn kho¶ng n¨m, s¸u ngh×n n¨m tr­íc, d©n c­ nguyªn thñy ®· ph©n bè réng kh¾p.

   T¹i miÒn ch©n nói (thung lòng vµ bån ®Þa gi÷a c¸c nói) ®· n¶y sinh nghÒ n«ng trång lóa n­íc, mét h×nh th¸i n«ng nghiÖp ®Æc tr­ng cña khu vùc §«ng - Nam ¸.

   §a sè häc gi¶ thÕ giíi thõa nhËn r»ng §«ng-Nam ¸ lµ quª h­¬ng cña lóa hoang. C¸c c­ d©n ë ®©y cã thÓ tõ thùc tiÔn trång khoai n­íc trong c¸c thung lòng ven s«ng, suèi ®¸ biÕt dÇn dÇn thuÇn hãa c©y lóa hoang thµnh lóa nöa hoang (cã bµn tay con ng­êi ch¨m sãc) råi ®Õn c¸c lo¹i lóa trång thùc sù, tõ d¹ng lóa tÎ cæ, h¹t thon bÇu (nh­ ë vïng t©y b¾c ViÖt Nam) ®Õn c¸c d¹ng nÕp mäng h¹t bÇu ng¾n. Tõ miÒn ®Êt thÊp ch©n nói, c©y lóa ®­îc ®­a lªn trång ë n­¬ng rÉy vïng cao thµnh lóa nÕp n­¬ng h¹t bÇu dµi. §Æc biÖt, khi biÓn lïi dÇn ra xa, c¸c dßng s«ng chuyªn chë cuéi sái, phï sa lÊp ®Çy dÇn vïng cöa s«ng cæ ®Ó t¹o dùng ®ång b»ng ven biÓn, con ng­êi tiÕn xuèng chinh phôc miÒn ®Êt cao ch©u thæ. Lóa trång mét vô vµo ®Çu mïa m­a, lín lªn trong mïa m­a, ®Çu mïa kh« th× chÝn.

   Xãm lµng n«ng nghiÖp

   NhiÒu di chØ cuèi thêi ®¹i ®å ®¸ cã diÖn tÝch lín ë gÇn nhau cho ta thÊy thêi ®ã ®· cã nh÷ng c«ng x­ëng chÕ t¸c ®¸ lín, nhiÒu xãm lµng ®«ng ®óc. Nh­ vËy so víi tr­íc cã sù t¨ng nhanh vÒ d©n sè. Trªn kh¾p mäi miÒn cña ®Êt n­íc ®· tô c­ nhiÒu nhãm bé l¹c trång lóa.

   Nhê cã n«ng nghiÖp trång lóa, ®êi sèng cña con ng­êi ®· æn ®Þnh.

   Trong xãm lµng (c«ng x·) ®· cã mét bé phËn kh¸ ®«ng thµnh viªn ®­îc chuyªn m«n hãa. Hä s¶n xuÊt ®Ó tháa m·n nhu cÇu cña c«ng x· vµ trao ®æi víi c¸c bé l¹c kh¸c. ThÞ téc nguyªn thñy b¾t ®Çu tan r·. §Êt n­íc ViÖt Nam b­íc sang mét thêi kú míi.

* T­ liÖu tham kh¶o


Thêi sù  §êi sèng chÝnh trÞ  Kinh tÕ - X· héi  V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc
§Çu trang