Sù ph¸t triÓn cña nhµ níc ¢u L¹c
Tríc cuéc kh¸ng chiÕn chèng TÇn, liªn minh bé l¹c T©y ¢u cña Thôc Ph¸n ®· cã nhiÒu mèi quan hÖ chÆt chÏ víi níc V¨n Lang cña Hïng V¬ng. Mèi quan hÖ võa giao lu, liªn kÕt, võa ®Êu tranh, xung ®ét gi÷a hai téc ngêi gÇn gôi vÒ dßng m¸u, vÒ ®Þa vùc, vÒ kinh tÕ, v¨n hãa nh vËy lµ c¬ së vµ còng lµ bíc chuÈn bÞ cho sù hîp nhÊt hai téc ngêi L¹c ViÖt - T©y ¢u ®Ó më réng vµ ph¸t triÓn níc V¨n Lang. Cuéc kh¸ng chiÕn chång TÇn cµng thóc ®Èy m¹nh mÏ h¬n n÷a xu thÕ ph¸t triÓn ®ã. Khi tiÕn vµo níc ta, qu©n TÇn x©m ph¹m tríc hÕt ®Þa bµn c tró cña ngêi T©y ¢u. Thôc Ph¸n víi vai trß thñ lÜnh liªn minh bé l¹c T©y ¢u, dÜ nhiªn ph¶i ®øng ra tæ chøc vµ chØ ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn chèng TÇn. Qu©n TÇn cµng tiÕn s©u vÒ phÝa nam, cµng gÆp ph¶i søc chèng tr¶ quyÕt liÖt cña ngêi T©y ¢u vµ ngêi L¹c ViÖt. C¸c thñ lÜnh ngêi ViÖt, do yªu cÇu cña cuéc chiÕn ®Êu, ®· suy t«n Thôc Ph¸n lªn lµm ngêi chØ huy cao nhÊt. Cã lÏ ®ã lµ ý nghÜa cña viÖc "hä cïng ®Æt ngêi kiÖt tuÊn lªn lµm tíng" mµ Lu An ®· chÐp trong Hoµi Nam Tö. Cuéc chiÕn ®Êu kÐo dµi 5, 6 n¨m ®· th¾t chÆt quan hÖ ®oµn kÕt g¾n bã vèn cã cña ngêi T©y ¢u vµ ngêi L¹c ViÖt. Th¾ng lîi vÎ vang cña cuéc kh¸ng chiÕn cµng cñng cè vµ n©ng cao uy tÝn cña Thôc Ph¸n kh«ng nh÷ng trong ngêi T©y ¢u mµ c¶ trong ngêi L¹c ViÖt. TÊt c¶ t×nh h×nh diÔn ra tríc vµ trong cuéc kh¸ng chiÕn chèng TÇn lµ nh÷ng bíc chuÈn bÞ cho sù thµnh lËp níc ¢u L¹c thay thÕ níc V¨n Lang vµ chuyÓn ng«i vua tõ Hïng V¬ng sang An D¬ng V¬ng Thôc Ph¸n. Trong cuéc kh¸ng chiÕn, trªn thùc tÕ, céng ®ång c d©n L¹c ViÖt - T©y ¢u ®· thµnh h×nh. Nhng viÖc Thôc Ph¸n thay thÕ Hïng V¬ng, tù xng An D¬ng V¬ng vµ lËp ra níc ¢u L¹c th× cã lÏ ®îc thùc hiÖn sau khi kh¸ng chiÕn thµnh c«ng. ViÖt sö lîc chÐp r»ng: "Hïng V¬ng bÞ con vua Thôc lµ Ph¸n ®¸nh ®uæi mµ lªn thay" (1). Mét sè thÇn tÝch vµ truyÒn thuyÕt d©n gian l¹i cho r»ng, sau nhiÒu cuéc xung ®ét, cuèi cïng Hïng V¬ng, theo lêi khuyªn cña con rÓ lµ Th¸nh T¶n Viªn, ®· nhêng ng«i cho Thôc Ph¸n (2). Tªn níc ¢u L¹c gåm hai thµnh tè ¢u (T©y ¢u, ¢u ViÖt) vµ L¹c (L¹c ViÖt), ph¶n ¸nh sù liªn kÕt hai nhãm ngêi L¹c ViÖt vµ T©y ¢u. Trong triÒu vua Thôc vÉn cã L¹c hÇu vµ c¸c ®Þa ph¬ng vÉn do L¹c tíng cai qu¶n. L·nh thæ níc ¢u L¹c còng ®îc më réng trªn c¬ së s¸p nhËp hai vïng l·nh thæ V¨n Lang vµ T©y ¢u. Sù thµnh lËp níc ¢u L¹c kh«ng ph¶i lµ kÕt qu¶ cña mét cuéc chiÕn tranh th«n tÝnh, tiªu diÖt, mµ lµ mét sù hîp nhÊt c d©n vµ ®Êt ®ai cña L¹c ViÖt vµ T©y ¢u, cña vua Hïng vµ vua Thôc. V× vËy, níc ¢u L¹c lµ mét bíc ph¸t triÓn míi, kÕ tôc vµ cao h¬n níc V¨n Lang. Còng v× vËy, kh«ng nh÷ng ngêi T©y ¢u, mµ c¶ ngêi L¹c ViÖt vµ con ch¸u cña hä ®Òu coi An D¬ng V¬ng Thôc Ph¸n lµ mét vÞ anh hïng cã c«ng lín trong sù nghiÖp dùng níc vµ gi÷ níc. Níc ¢u L¹c chØ tån t¹i trong mét thêi gian ng¾n, kho¶ng gÇn 30 n¨m (kho¶ng 208 - 179 tr.CN). Do ®ã, thêi gian tån t¹i cña níc ¢u L¹c kh«ng t¸ch ra thµnh mét thêi kú lÞch sö riªng, mµ ®îc coi nh mét giai ®o¹n ph¸t triÓn tiÕp tôc cña níc V¨n Lang vµ còng n»m trong mét thêi ®¹i chung: thêi ®¹i dùng níc ®êi Hïng V¬ng vµ An D¬ng V¬ng. Kinh tÕ, x· héi, chÝnh trÞ, v¨n hãa thêi ¢u L¹c ®Òu tiÕp tôc ph¸t triÓn trªn c¬ së nh÷ng thµnh tùu ®· ®¹t ®îc cña níc V¨n Lang. V¨n hãa §«ng S¬n vÉn lµ c¬ së v¨n hãa chung cña níc V¨n Lang vµ níc ¢u L¹c. Do yªu cÇu bøc thiÕt cña cuéc chiÕn ®Êu chèng ngo¹i x©m, trong thêi ¢u L¹c, kü thuËt qu©n sù cã nh÷ng tiÕn bé vît bËc. Mét c¶i tiÕn vò khÝ quan träng cña thêi nµy lµ viÖc s¸ng chÕ ra lo¹i ná b¾n mét lÇn nhiÒu ph¸t tªn, thêng gäi lµ ná liÔu hay ná liªn ch©u. Lo¹i vò khÝ míi lîi h¹i ®ã ®· ®îc thÇn th¸nh hãa thµnh "ná thÇn" (thÇn nç) trong truyÒn thuyÕt d©n gian. N¨m 1959, kh¶o cæ häc ®· ph¸t hiÖn ®îc ë CÇu Vùc, phÝa nam thµnh Cæ Loa, c¸ch thµnh ngo¹i vµi tr¨m mÐt, mét kho mòi tªn ®ång gåm hµng v¹n chiÕc. §ã lµ mét lo¹i mòi tªn gåm ®Çu tªn cã ba c¹nh vµ chu«i dµi c¾m vµo tªn. R¶i r¸c nhiÒu n¬i trong vµ ngoµi thµnh còng t×m thÊy mòi tªn ®ång cã kiÓu d¸ng kh¸c nhau. Mét c«ng tr×nh lao ®éng lín, mét kiÕn tróc qu©n sù næi tiÕng thÓ hiÖn tËp trung nhiÒu chØ tiªu ph¸t triÓn cña níc ¢u L¹c lµ thµnh Cæ Loa. (1) ViÖt sö lîc. (2) Thôc An D¬ng sù tÝch vµ truyÒn thuyÕt d©n gian vïng ®Òn Hïng. Tríc ®Òn Hïng (®Òn Thîng) cã "hßn ®¸ thÒ" t¬ng truyÒn lµ n¬i Thôc Ph¸n c¾t m¸u, v¹ch ®¸ ¨n thÒ, nguyÖn ®êi ®êi phông thê Hïng V¬ng. Hßn ®¸ thÒ còng nh c¶ khu kiÕn tróc ®Òn Hïng, míi ®îc dùng lªn sau nµy, nhng nh»m "minh häa" mét truyÒn thuyÕt ®· cã tõ l©u ®êi. |
||
Thêi sù
§êi sèng chÝnh trÞ
Kinh tÕ - X· héi
V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc
§Çu trang