Nhan Dan

Van hoa - Khoa hoc - Xa hoi

Thêi sù

§êi sèng chÝnh trÞ

Kinh tÕ - X· héi

 

LÞch sö ViÖt Nam

Ba lÇn chiÕn th¾ng
qu©n x©m l­îc M«ng - Nguyªn (thÕ kû 13)

Cuéc kh¸ng chiÕn lÇn thø nhÊt chèng qu©n x©m l­îc M«ng Cæ (1258)

¢m m­u x©m l­îc cña M«ng Cæ vµ chñ tr­¬ng cña nhµ trÇn

   Vµo gi÷a thÕ kû 13, cuéc sèng cña nh©n d©n ta ®ang ®i vµo thÕ æn ®Þnh. N¹n ®ãi kÐm kh«ng cßn ®e däa . C¸c lµng xãm ®­îc tæ chøc l¹i cã quy cñ h¬n. Võa lóc ®ã th× tin tøc vÒ qu©n x©m l­îc M«ng Cæ tõ phÝa b¾c lan tíi.

   C¸c bé l¹c du môc M«ng Cæ sèng ë vïng th¶o nguyªn B¾c ¸, dÇn dÇn ph©n hãa thµnh giai cÊp vµ tiÕn hµnh chiÕn tranh x©m chiÕm lÉn nhau. §Çu thÕ kû 13, nhµ n­íc phong kiÕn M«ng Cæ thµnh lËp. Vua M«ng Cæ ®em qu©n liªn tiÕp x©m l­îc vµ thèng trÞ nhiÒu n­íc ë ch©u ¸ vµ ch©u ¢u, dùng nªn mét ®Õ quèc réng lín kÐo dµi tõ Th¸i B×nh D­¬ng ®Õn bê BiÓn §en. Vã ngùa x©m l­îc cña qu©n M«ng Cæ ®i ®Õn ®©u th× thµnh lòy tan hoang, nhµ cöa ®æ n¸t, nh©n d©n chÕt chãc hoÆc bÞ b¾t lµm n« lÖ. NÒn ®éc lËp cña c¸c d©n téc kh¸c bÞ ®e däa nghiªm träng.

   NhËn xÐt vÒ søc m¹nh chiÕn ®Êu cña qu©n M«ng Cæ, mét nhµ sö häc thêi Tèng (thÕ kû 13) viÕt: Ng­êi Th¸t (chØ qu©n M«ng Cæ) lín lªn trªn yªn ngùa, tù luyÖn tËp chiÕn ®Êu, tõ mïa xu©n ®Õn mïa ®«ng, ngµy ngµy s¨n b¾n, ®ã lµ c¸ch sèng cña hä. Mét ng­êi kh¸c nhËn xÐt thªm: VÒ ®¸nh trËn, hä lîi ë d· chiÕn, kh«ng thÊy lîi th× kh«ng tiÕn qu©n... Tr¨m qu©n kþ quay vßng, cã thÓ bäc ®­îc v¹n ng­êi. Ngh×n qu©n kþ t¶n ra cã thÓ dµi ®Õn tr¨m dÆm, kÎ ®Þch chia ra th× hä chia ra, kÎ ®Þch hîp l¹i th× hä còng hîp l¹i cho nªn kþ ®éi lµ thÕ m¹nh cña hä, hoÆc xa hoÆc gÇn hoÆc nhiÒu hoÆc Ýt hoÆc hîp l¹i hoÆc t¶n ra hoÆc Èn hoÆc hiÖn, ®Õn th× nh­ trªn trêi xuèng, ®i th× nhanh nh­ chíp giËt... Hä mµ th¾ng th× ®uæi theo ®Þch chÐm giÕt, kh«ng ®Ó trèn tho¸t; hä mµ thua th× ch¹y rÊt nhanh, ®uæi theo kh«ng kÞp.

   N¨m 1257, vua M«ng Cæ quyÕt ®Þnh më cuéc tiÕn c«ng quy m« lín vµo n­íc Nam Tèng (ë Nam Trung Quèc). Mét c¸nh qu©n do t­íng Ngét L­¬ng Hîp Thai chØ huy ®­îc lÖnh phèi hîp víi qu©n V©n Nam ®¸nh vµo §¹i ViÖt råi tõ ®ã ®¸nh thèc lªn mÆt nam cña n­íc Tèng. §Ó thùc hiÖn nhanh chãng kÕ ho¹ch tÊn c«ng cña m×nh, Ngét L­¬ng Hîp Thai sai sø sang ®ßi nhµ TrÇn ®Çu hµng. Tr­íc th¸i ®é ngang ng­îc cña kÎ x©m l­îc, vua t«i nhµ TrÇn b¾t trãi sø gi¶, tèng vµo nhµ giam. Mïa ®«ng n¨m ®ã, nh©n d©n c¶ n­íc ®­îc lÖnh gÊp rót chuÈn bÞ kh¸ng chiÕn. Mét khÝ thÕ chèng giÆc gi÷ n­íc bïng lªn rÇm ré kh¾p n¬i, tõ miÒn nói ®Õn vïng biÓn. VÞ t­íng trÎ TrÇn Quèc TuÊn ®­îc cö chØ huy c¸c ®¹o qu©n lªn phßng thñ biªn giíi. C¸c ®éi d©n binh ®­îc thµnh lËp, ngµy ®ªm luyÖn tËp vâ nghÖ, s½n sµng cïng qu©n ®éi cña triÒu ®×nh chèng giÆc, gi÷ lµng gi÷ n­íc.

   §¸nh b¹i qu©n x©m l­îc

   Chê m·i kh«ng thÊy c¸c sø gi¶ trë vÒ, qu©n M«ng Cæ quyÕt ®Þnh dïng qu©n sù x©m chiÕm n­íc ta. §Çu n¨m 1258, ba v¹n qu©n do Ngét L­¬ng Hîp Thai chØ huy ®· trµn vµo n­íc ta, theo ®­êng s«ng Thao. Sau khi ®¸nh b¹i c¸c ®¹o qu©n cña ta ë biªn giíi, ®¹o qu©n M«ng Cæ tiÕn xuèng vïng B×nh LÖ Nguyªn (thuéc huyÖn Tam §¶o - VÜnh Phóc). Mét trËn ®¸nh quyÕt liÖt diÔn ra. Qu©n ta do vua TrÇn Th¸i T«ng trùc tiÕp chØ huy ®· chiÕn ®Êu hÕt søc dòng c¶m. Nh­ng thÕ giÆc ®ang m¹nh, qu©n ta ®µnh ph¶i t¹m lui ®Ó b¶o toµn lùc l­îng. Vua t«i nhµ TrÇn rêi khái kinh thµnh, xu«i s«ng Hång vÒ ®ãng ë vïng Thiªn M¹c (thuéc huyÖn Duy Tiªn - Hµ Nam).

   Nh©n d©n kinh thµnh theo lÖnh cña triÒu ®×nh nhanh chãng tæ chøc viÖc s¬ t¸n, thùc hiÖn v­ên kh«ng nhµ trèng ®Ó ®¸nh giÆc.

   Qu©n giÆc tiÕn vµo Th¨ng Long. Tr­íc m¾t chóng chØ lµ nh÷ng phè ph­êng v¾ng lÆng, kh«ng mét bãng ng­êi, kh«ng mét h¹t thãc. Trong nhµ ngôc mÊy tªn sø gi¶ bÞ trãi chÆt b»ng thõng tre, cëi trãi ra th× mét tªn ®· chÕt. GiÆc ®iªn cuång tµn ph¸ Th¨ng Long. Nh­ng t×nh thÕ cña chóng ngµy cµng nguy ngËp. L­¬ng th¶o hÕt. MÊy c¸nh qu©n kh¸c kÐo ra khái thµnh, ®i c­íp bãc ë c¸c lµng chung quanh nh­ng còng kh«ng thu ®­îc g×, l¹i cßn bÞ qu©n d©n ta ®¸nh tiªu hao lùc l­îng.

   Trong lóc ®ã, vÒ phÝa ta, cã mét sè ng­êi tá ra lo l¾ng khiÕn vua TrÇn ph¶i hái ý kiÕn th¸i s­ TrÇn Thñ §é. ¤ng ®· kh¶ng kh¸i tr¶ lêi: "§Çu t«i ch­a r¬i xuèng ®Êt, xin BÖ h¹ ®õng lo".

   N¾m ®­îc t×nh h×nh ®Þch, qu©n ta më cuéc ph¶n c«ng lín ë §«ng Bé §Çu (bÕn s«ng Hång ë phè Hµng Than - Hµ Néi). Qu©n M«ng Cæ bÞ ®¸nh bËt ra khái kinh thµnh Th¨ng Long. BÞ qu©n ta truy kÝch, chóng ®­a nhau theo s«ng Hång ch¹y ng­îc vÒ ph­¬ng B¾c. §Õn vïng tr¹i Quy Hãa (vïng ®Êt ë bªn bê s«ng Hång thuéc c¸c tØnh VÜnh Phóc, Phó Thä, Yªn B¸i, Lµo Cai), chóng bÞ d©n binh cña Hµ Bæng, mét thñ lÜnh ng­êi d©n téc   miÒn nói, bÊt ngê ®æ ra ®¸nh. X¸c ng­êi, ngùa cña qu©n giÆc chÕt ngæn ngang. Sè cßn l¹i hèt ho¶ng thóc ngùa ch¹y th¸o th©n vÒ phÝa biªn giíi.

   ThÕ lµ trong vßng nöa th¸ng, qu©n d©n §¹i ViÖt thêi TrÇn ®· ®¸nh b¹i hoµn toµn cuéc x©m l­îc cña qu©n M«ng Cæ hung b¹o, do mét tªn t­íng l·o luyÖn chØ huy. ¢m m­u x©m chiÕm §¹i ViÖt cña kÎ thï bÞ chÆn ®øng. C¶ n­íc ta vui mõng vµ trong niÒm tù hµo vÒ chiÕn th¾ng võa qua, nh©n d©n cµng tin t­ëng h¬n n÷a vµo søc m¹nh ®oµn kÕt chèng giÆc, gi÷ n­íc cña m×nh.

(Cßn tiÕp)


Thêi sù  §êi sèng chÝnh trÞ  Kinh tÕ - X· héi  V¨n hãa - Khoa häc - Gi¸o dôc
§Çu trang